(2016) Science and education, 5, 30-39. Odessa.

Hanna Liberska,
Doctor hab. of Psychology, professor,
Institute of Psychology, Kazimierz Wielki University,
30, Jana Karola Chodkiewicza Str., Bydgoszcz, Poland

RELATIONS BETWEEN IDENTITY AND TEMPORAL ORIENTATION IN ADOLESCENCE

In Erikson’s view, formation of a relatively stable identity and conception of one’s own future is the specific developmental task in adolescence. Erikson’s theory and Marcia’s conception of the identity status give an interesting basis for construction of two models of development of this relation and its changes in lifetime.

adolescence, identity, future orientation, temporal orientation, development of identity.

1. Artar, M. (2002). Comparison of future time perspective of adolescents from an earthquake and non- earthquake retion in Turkey [w:] J.Trempała, L.- E.Malmberg (red.), Adolescents’ future-orientation. Theory and research. Frankfurt am Main: Peter Lang [in English].
2. Bee, H. (1994). Lifespan Development. NY: Harperhollins College Publishers [in English].
3. Bosma, H.A. (1985). Identity development in adolescence. Coping with commitments. Unpublished manuscript. Groningen: State University Groningen [in English].
4. Brzezińska, A. (2000). Społecгna psвchologia rozwoju [Social psychology of development]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar” [in Polish].
5. Craig, G.J. (1996). Human Development. Upper Saddle River, New Jersey: Prentice Hall, Inc [in English].
6. Dymkowski, M. (2007). Głos w dвskusji podcгas ogяlnopolskiej konferencji Społecгne Kontekstв Tożsфmości zozgkniгowanej przeг Dolnośląską Szkołę Wвżsгą Edukacji [The voice in the discussion during the nКtionКl conference „Social Contexts Identitв organiгed by the Lower Silesian School of Higher Education”]. Wroclaw [in Polish].
7. Erikson, E.H. (1968). Identity – youth and crisis. New York: W.W. Norton [in English].
8. Erikson, E.E. (1982). The life cycle completed. New York – London: W.W. Norton [in English].
9. Erikson, E.H. (1997). Dгieciństwo i społecгeństwo [Childhood and Society]. Poznan: Rebis [in Polish].
10. Erikson, E.H. (2004). TożsКmość К cвkl żвciК [Identity and the life cycle]. Poznan: Wydawnictwo Zysk i Spяłka [in Polish].
11. Giddens, A. (2006). Nowocгesność i tożsКmość [Modernity and Identity]. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN [in Polish].
12. Grotevant, H., Cooper, C. (1985). Patterns of interaction in family relationships and the development of identity exploration in adolescence. Child Development, 56, 415-428 [in English].
13. Harwas-Napierała, B. (2007). Tożsamość jecnostki а epoci аspяłcгesnвch przemian. TożsКmość a wspяłcгesność. Nowe tendencje i гagrożeniК [The identity of the individual in the modern era of change. Identity and modernity. New tendencies and threats]. B.Harwas Napierała, H.Liberska (Ed.). (pp. 11014). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM [in Polish].
14. Inhelder, B., Piaget, J. (1970). Od logiki dziecka do logiki młodzieżв [From child logic to the logic of youth]. Warszawa: PWN [in Polish].
15. Laursen, B., Williams, V. (2002). The role of ethnic identity in personality development. Paths to Successful Development. Personality in the Life Course (203- 226). L. Pulkkinen, A. Caspi. Cambridge: Cambridge University Press [in English].
16. Lewin, K. (1939). Field theory and experiment in social psychology: concepts and methods. American Journal of Sociology, 44, 868-897 [in English].
17. Liberska, H. (2002). Ksгtałtoаanie się tożsamości a konstruoаanie planwа żвcioавch przez dorastająhвch [Formation of identity and construction of life plans by adolescents.]. Psychologia Rozwojowa – Psychology, 7, 3, 50-61 [in Polish].
18. Liberska, H. (2004). Perspektywy temporalne młocгieżв [Temporal prospects of youth]. Wybrane uwarunkowania – Selected works. Poznań: WвdaаnТctаo Naukowe UAM [in Polish].
19. Liberska H. (2006). Orientacja przвsгłościoаa młodгieżв a joj śroНoаТsko rodгinne [Future-orientation of young people and the family environment]. Roczniki Socjologii Rodziny – Annals of Family Sociology, XVII, 65-82 [in Polish].
20. Liberska H. (2007). Ksгtałtowanie się tożsamości a styl wychowania w rodzinie [Forming identity and style of upbringing in the family]. TożsКmość К wspяłcгesność. Nowe tendencУe i zagrożeniК – Identity and modernity. New tendencies and threats, 53 – 74. B. Harwas-Napierała, H. Liberska (Ed.). Poznan: Wydawnictwo Naukowe UAM [in Polish].
21. LТbОrska H. (2007). Wspяłcгesnв obraг moratorium [The modern image of the moratorium]. TożsКmość К wspяłcгesność. Nowe tendencje i гagrożeniК – Identity and modernity. New trends and threats, 25-52. B.Harwas-Napierała, H.Liberska (Ed.). Poznan: Wydawnictwo Naukowe UAM [in Polish].
22. Liberska H. (2008). Changes in the adolescents’ orientations towards the future and factors threatening them against systemic transformation. Polish Psychological Bulletin, vol. 39, 3, 138-148 [In English].
23. Liberska, H. (2009). Orientacja przвsгłościoаa młodгieżв а dobie transtormacij kulturowej [Futureorientation of young people in the era of cultural transformation]. Globalization and unit – Globalizacja a jednostka. Warsaw: A. Błachnio, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego [in Polish].
24. Malmberg, L.-E., Trempała, J. (1999). Future planning both at school and in other contexts: the case of Finnish and Polish general-secondary and vocationalschool students. Scandinavian Journal of Educational Research, 42, 2, 207-226 [In English].
25. Marcia, J.E. (1966). Development and validation of ego identity status. Journal of Personality and Social Psychology, 3, 551-558 [In English].
26. Marcia, J.E. (1980). Identity in adolescence. J.Adelson (Ed.). Handbook of Adolescent Psychology, (pp. 195-187). New York: J.Wiley [In English].
27. Nurmi, J.E. (1991). How adolescents see their future? A review of the development of future-orientation and planning. Developmental Review, 11, 1-59 [In English].
28. Nurmi, J.E. (2005). Thinking about and acting upon the future: development of future orientation across the life span. Understanding behavior in the context of time. Theory, research and application. (pp. 31-57). A. Strathman, J.Joireman (Ed.). Mahwah, New Jersey, London: Lawrence Erlbaum Associates Publishers [in English].
29. Obuchowska, I. (1996). Drogi dorastania [Ways of development]. Warsaw: WSiP [in Polish].
30. Obuchowska, I. (2000). Adolescencja [Adolescence]. B.Harwas-Napierała, J.Trempała, PsвchologiК rozwoju cгłowieka – Psychology of human development, 2, 163-201. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN [in Polish].
31. Oleszkowicz, A., Senejko, A. (2013). Psychologia dorastania [Psychology of development]. Zmiany rozwojowe w dobie globalizacji – Developmental changes in the time of globalization. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN [in Polish].
32. Pervin, L. (1996). The Science of Personality. New York: J.Wiley and Sons [in English] .
33. Straś-Romanowska, M. (2007). Tożsamość w czasach dekonstrukcji [Identity in times of deconstruction]. Wвkład prгedstКwionв podcгas ogяlnopolskiej konferencji Społecгne Kontekstв Tożsamości гorganiгowanej przeг Dolnośląską Sгkołę Wвższą Edukacji – Proceedings of the national conference of Social Contexts Identity organized by the Lower Silesian School of Higher Education. Wroclaw [in Polish].
34. Turner, J.S., Helms, D.B. (1999). Roгwvj cгłowieka [Human development]. Warsaw: WSiP [in Polish].
35. Tyszkowa, M., Przetacznik-Gierowska, M. (1996). Wybrane koncepcje i teorie rozwoju psвchicгneto człoаieka [Selected concepts and theories of mental development of man]. Psychologia rozwoju cгłowieka – Psychology of human development. M.Tyszkowa (Ed.). (pp. 189-221). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN [in Polish].
36. Tyszkowa, M. (1996). Jednostka a rodzina: Тnterakcje, stosunki, rozаwoje Individual and family: interaction, relationship development. Psychologia rozwoju człowieka – Psychology of human development. (pp. 124-150). M. Przetacznik-Gierowska, M. Tyszkowa (Ed.). Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN [in Polish].