// Наука і освіта. – 2017. – №10. – 40-49.

Ерсін Шахін,
доктор філософії, викладач педагогічного факультету,
університет Улудаг, Бурса, Туреччина,
Шенай Шахін,
доктор філософії, доцент, заступник декана факультету спорту,
університет Улудаг, Бурса, Туреччина,
Бурчін Ольчюджю,
доктор філософії, доцент, заступник декана факультету фізичного виховання та спорту,
університет Газіосманпаша, Токат, Туреччина

ВИЗНАЧЕННЯ ЗВ’ЯЗКУ МІЖ ЧАСОВОЮ ПЕРСПЕКТИВОЮ, ВІДСТРОЧЕННЯМ АКАДЕМІЧНОГО
ЗАОХОЧЕННЯ ТА РІВНЕМ ЕМОЦІЙНОГО ВИГОРЯННЯ МАЙБУТНІХ УЧИТЕЛІВ

Метою дослідження є визначення співвідношення між часовою перспективою, відстроченням академічного заохочення та рівнем емоційного вигоряння потенційних вчителів, які відвідують спеціальні курси на складання іспиту для майбутніх учителів у Туреччині (Public Staff Selection Examination in Turkey), та їх порівняння за деякими змінними. У дослідженні взяли участь 220 майбутніх учителів, які відвідували вищезазначені курси у 2012-2013 навчальному році. Серед емпіричних методів дослідження було використано тест Крускала-Уолліса та тест Манна-Уітні (рівень значимості α = .05). Було визначено, що існує суттєва різниця між ціннісною сферою часової перспективи та затримкою академічного заохочення вчителів, залежно від кількості спроб складання іспиту, порівняно з тими, хто вперше складає його. Таким чином, можна стверджувати, що кандидати, які складали іспит усього один раз, мали більш позитивне ставлення до професії педагога, а також більш високий рівень позитивного сприйняття майбутнього професії. Залежно від досвіду роботи вчителів зафіксовано значну різницю між часовою перспективою на користь тих, хто не має досвіду викладання, між затримкою академічного заохочення на користь тих учителів, які мали стаж роботи 10 або більше років, а також між деперсоналізацією та особистісною успішністю за рівнем емоційного вигоряння на користь респондентів з 5-10-річним досвідом роботи. Таким чином, можна стверджувати, що майбутні викладачі, які не мають педагогічного досвіду, більш позитивно оцінюють професію педагога, а їхні уявлення про майбутнє професії також є вищими. Учителі жіночої статі, порівняно з чоловіками; ті вчителі, що складали іспит один раз порівняно з тими, хто його складав його більше одного разу, а також ті, хто не має досвіду роботи, порівняно з тими, хто має його, були більш цілеспрямованими.

часова перспектива, відсрочення академічного заохочення, рівень вигоряння, майбутні вчителі.

1. Ağaoğlu, E; Ceylan, M; Kasım, E., Madden, T. (2004). Araştırma görevlilerinin kendi tükenmişlik düzeylerine İlişkin görüşleri. Malatya: XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı.
2. Aksoy, U. (2007). Eskişehir İli Özel Eğitim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
3. Akçamete, G., S. Kaner., B. Sucuoğlu (2001). Öğretmenlerde tükenmişlik, iş doyumu ve kişilik. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
4. Avcı, S.(2008).Öğretmen adaylarının, gelecek zaman algıları, akademik alandaki arzularını erteleme konusundaki isteklilikleri, algılanan araç sallıkları, sosyo-
Педагогіка – Education
Science and Education, 2017, Issue 10 47
ekonomik düzeyleri ve akademik başarıları arasındaki açıklayıcı ve yordayıcı ilişkiler örüntüsü. Yayınlanmamış doktora tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
5. Avcı S.& Erden M. (2009). Gelecek Zaman Algisi Ölçeği’nin Türkçe Formunun Geçerlik Ve Güvenirlik Çalişması. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 03(37), 1-12. Retrieved from: http://egitim.cu.edu.tr/efdergi.
6. Avcı, S. & Erden M. (2013). Gelecek zaman algısı ve akademik alanda arzuların ertelenmesinin öğretmen adaylarının akademik başarıları üzerindeki etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), (14) 1, 389-406.
7. Aydın, R., Ömür, Y. E., Argon, T. (2014). Öğretmen adaylarının özyeterlik algıları ile akademik alanda arzularını erteleme düzeylerine yönelik görüşleri. Eğitim Bilimleri Dergisi (40),1-12.
8. Baştürk, R. (2007). Kamu personeli seçmesın avına hazırlanan öğretmen adaylarının sınav kaygı düzeylerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 163-176.
9. Babaoğlan, E. (2006). Ilk öğretim Müdürlerinde Tükenmişlik. Doktora Tezi, Abant Izzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
10. Balkıs, M. (2006). Öğretmen adaylarının davranışlarındaki erteleme eğilimlerinin düşünme ve karar verme tarzları ile ilişkisininin celenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
11. Balkıs, M. & Duru, E. (2007).Erteleme davranışı ile ilişkili temel karakteristik ve boyutların psikolojik danışma verehberlik çerçevesinde incelenmesi. Kuramve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(1), 349-385.
12. Balkıs, M. (2007). Öğretmen Adaylarının Davranışlarındaki Erteleme Eğiliminin, Karar Verme Stilleri ile İlişkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,21(1), 67-83.
13. Balkıs, M. & Duru, E. (2010). Akademik Erteleme Eğilimi, Akademik Başarı İlişkisinde Genelve Performans Benlik Saygısının Rolü. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 159-170.
14. Balduf, M. (2009). Underachievement among college students. Journal of Advanced Academics, 20(2), 274-294.
15. Balkıs, M. (2007). Öğretmen adaylarının davranışlarındaki erteleme eğiliminin, karar verme stilleri ile ilişkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 67-82.
16. Balkıs, M., & Duru, E. (2009). Akademik erteleme davranışının öğretmen adayları arasındaki yaygınlığı, demografik özellikler ve bireysel tercihlerle ilişkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 5(1), 18-32.
17. Bembenutty, H. & Karabenick, S. A. (1998). Academic delay of gratification. Learning and Individual Differences, 10(4),329-346.
18. Bulut, R. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Akademik Erteleme Davranışlarının Çeşitli Değişkenler Açısından Incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
19. Çakıcı, D. Ç. (2003). Lise ve üniversite öğrencilerinde genel ve akademik erteleme davranışının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
20. Çetin, Ş. (2009). Eğitim fakültesi öğrencilerinin akademik erteleme davranışların ailişkin görüşlerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi,25, 1-7.
21. Çavuşoğlu, I. (2005). Endüstri meslek liselerinde çalışan öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri ile bazıkişisel değişkenler arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant Izzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
22. Çimen, S. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin tükenmişlik yaşantılarını ve yeterlik algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal BilimlerEnstitüsü, Kocaeli.
23. Çokluk, Ö. (1999). Zihinselve işitme engelliler okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerde tükenmişliğin kestirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
24. Deniz, M. E., Traş, Z., Aydoğan, D. (2009). An investigation of academic procrastination, locus of control, and emotional intelligence. Educational Sciences: Theory & Practice, 9(2), 607-632.
25. Deniz, M. E., Traş, Z., Aydoğan, D. (2009). Akademik Erteleme Ve Denetim Odağının Duygusal Zekâ Açısından Incelenmesi. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 623- 632.
26. Deryakulu, D. (2005). Bilgisayar öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research. 19, 35-53.
27. Dewitte, S. & Schouwenburg, H. C. (2002).Procrastination, temptations, and incentives: the struggle between the present and the future in procrastinators and the punctual. European Journal of Personality, 16,469-489.
28. Didem, A. & Yaşar, Ö. (2012). Akademik erteleme davranışının benlik saygısı, durumluluk kaygı, öz-yeterlilik açısından açıklanabilirliğinin incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2, 3.
29. Demir, F. & Kösterelioğlu, I. (2015). Öğretmen adaylarının akademik erteleme eğilimlerinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8, 39.
30. Durmuş, Ü., Otrar, M (2015), Kamu Personeli Seçme Sınavına (Kpss) Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması. Güsbeed, 6 (13), 1-14.
31. Eğitim-Bir-Sen, (2011). http://www.egitimbirsen.org.tr)
32. Ekşi, H. & Dilmaç, B. (2010).Üniversite Öğrencilerinin Genel Erteleme, Karar Vermeyi Erteleme Ve Akademik Erteleme Düzeylerinin Sürekli Kaygı Açısından Incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,23(2),433-450.
33. Epçaçan, C. (2016). Öğretmen adaylarinin kpss ve öğretmenlik atamalari hakkindaki görüşleri..International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish OrTurkic,11 (3), 1065-1090.
34. Ferrari, J. R.,1992. Procrastinators and Perfect Behaviour: An Explorartory Factor Analysis of Self-
Педагогіка – Education
Science and Education, 2017, Issue 10 48
Presentation, Self-Awareness, and Self- Handicapping Components. Journal of Researching Personality, 26, 75-84.
35. Fingerman K. L., Perlmutter M. Future time perspective and life events across adulthood. The Journal of General Psychology, 2001, 122 (1), 95–111.
36. Gonca, K. C., & Yelkin D. Ç. (2012). Öğretmenlerin akademik erteleme davranışı ile teknolojik ullanım durumları arasındaki ilişki. International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 7/4, 2237-2247.
37. Göksu, Ç. K. (2015). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Tükenmişlik Düzeylerinin Incelenmesi (Ege Üniversitesi Örneği), 1 International Journal Of Language Academy, 3 (2), 151-158.
38. Gündüz, B., Çapri, B.,Gökçakan, Z. (2012). Üniversite öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 38-55.
39. Gülebağlan, C. (2003). Öğretmenlerin işleri son ana ertelemelerinin mesleki ye-terlik algıları mesleki deneyimleri ve branşları bakımından karşılaştırılmasına yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
40. Gündoğdu, K., Çimen, N., Turan, S., (2008). Öğretmen adaylarının kamu personeli seçme sınavına (kpss) ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 35-43.
41. Husman, J. E. & Shell, D. F. (1996). Beliefs and perceptions about the future: A conceptualization and measurement of future time perspective. The XXVI International Congress of Psychology.
42. Howell, A. J., Watson, David C., Powell, Russell A., Buro, Karen, (2006). Academic procrastination: the pattern and correlates of behavioural postponement. Personality and Individual Differences, (40), 1519–1530.
43. Izgar, H. (2001). Okul yöneticilerinde tükenmişlik. Nobel Yayın Dağıtım: Ankara.
44. Johnson, E. M., Gren, K. E. & Kluever, R. C. (2000).Psychometric characteristics of the revised procrastination inventory. Research in Higher Education, 41(2), 269-279.
45. Karaca, E. (2011). Öğretmen adaylarının kamu personeli seçme sınavı’na (KPSS) yönelik tutumları. Akademik Bakış Dergisi, (23), 1-18.
46. Karaçanta, H. (2009). Öğretmen adayları için kamu personeli seçme sınavı kaygı ölçeğinin geliştirilmesi (geçerlik ve güvenirlik çalışması), Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 50-57.
47. Karlıdağ, R. (2001). Hekimlerde tükenmişlik düzeylerinin aleksitimi düzeyleriyle ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3, 153-160.
48. Kolaç E. (2007).Sınıf öğretmeni adaylarının okuyucu profilleri. Anadolu Üniversitesi VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 27-29 Nisan, Eskişehir.)
49. Klassen, R. M. & Kuzucu, E. (2009). Academic procrastination and motivation of adolescents in Turkey. Educational Psychology, 29(1), 69–81.
50. Koç G., Ç. (2015). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Tükenmişlik Düzeylerinin Incelenmesi (Ege Üniversitesi Örneği). International Journal Of Language Academy, 3/2, 151/158. 51. Küçüksüleymanoğlu, R. & Eğilmez, H. (2013). Müzik öğretmeni adaylarının tükenmişlik düzeyleri: uludağ üniversitesi örneği. International Journal Of Social Science, 6, 3, 905-923.
52. Lens, W. & Tsuzuki, M. (2005). The role of motivation and future time perspective in educational and career development. The International Conference on Careers in context: New challenges and tasks for guidance and counseling, Lissabon, Portugal.
53. Lee, E. (2005). The relationship of motivation and flow experience to academic procrastination in university students. The Journal of Genetic Psychology, 166 (1), 5– 14
54. Näring, G., Briët, M., Brouwers, A. (2006) Be-yond Demand-Control: Emotional Labor and Symptoms of Burnout In Teachers. Work & Stress, 20, 303-315.
55. Nuttin, J. &Lens, W. (1985).Future time perspective and motivation: Theory and research method. Belgium: Lawrence Erlbaum Associates.
56. Ok, Uğurluoğlu, S. (2002), Banka çalışanlarının tükenmişlik düzeylerinin iş doyumu, rol çatışması, rol belirsizliği ve bazı bireysel özelliklere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
57. Oruç, S. (2007). Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
58. Özsoy, G., Memiş, A., Temur, T. (2009). Metacognition, study habits and attitudes. International Electronic Journal Of Elementary Education, 2 (1), 154-166. 15 Ekim 2011 Tarihinde http://www.iejee.com/2_1_2009/Ozsoy.Pdf Adresinden Alınmıştır
59. Özer, A., &Altun, E. (2011). Üniversite öğrencilerinin akademik ertelemen edenleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 45 –72.
60. Özyurt, A. (2004), İstanbul hekimlerinin iş doyum ve tükenmişlik düzeyleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, Istanbul.
61. Peker, R. (2002). Anaokulu, ilköğretim ve lise öğretmenlerinde mesleki tükenmişliğin bazı değişkenlere gore incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XV(1), 319-331.
62. Polatci, S. (2007), Tükenmişlik sendromu ve tükenmişlik sendromuna etki eden faktörler (Gaziosmanpaşa Üniversitesi Akademik Personeli Üzerinde Bir Analiz), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek LisansTezi, Tokat.
63. Shell, D. F. & Husman, J.(2001). The multivariated imensionality of personal control and future time perspective beliefs in achievement and self-regulation. Contemporary Educational Psychology, 26, 481–506.
Педагогіка – Education
Science and Education, 2017, Issue 10 49
64. Sezgin, F. & Duran, E. (2011). Kamu personeli seçme sınavı’nın (KPSS) öğretmen adaylarının akademik ve sosyal yaşantılarına yansımaları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi [Turkish journal of Social research], 15(3), 9-22.
65. Şahin, Ç. & Arcagök, S. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının kamu personeli seçme sınavına (kpss) ilişkin algıları. 9. Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Elazığ
66. Tümkaya S., & Çavuşoğlu İ. (2010).Sınıf öğretmenliği son sınıf öğretmen adaylarının tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 2
67. Tümkaya, S.(1996). Öğretmenlerdeki Tükenmişlik Görülen Psikolojik Belirtiler ve Başaçıkma Davranışları. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
68. Tümkaya, S. Aybek, B., Çelik, M. (2007). KPSS'ye girecek öğretmen adaylarındaki umutsuzluk ve durumluk-sürekli kaygı düzeylerini yordayıcı değişkenlerin incelenmesiç Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi (Kuyeb), 7(2), 953-974. 69. Tösten R., Z. Elçiçek, M. Kılıçi (2012). İlköğretim Öğretmenlerinin Kamu Personeli Seçme Sınavına (KPSS) Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi (Kars İli Örneği). Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (7),109–123.
70. Uzun Özer, Bilge, Demir, Ayhan Ferrari, R.Joseph (2009). Exploring Academic Procrastination Among Turkish Students: Possible Gender Differences In Prevalence And Reasons. Journal Of Social Psychology,149(2), 241–257.
71. Vızlı, C. (2005). Görme engelliler ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlere normal ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin, tükenmişlik düzeylerinin karşılaştırılması üsküdar ilçesi örneği. Yayınlanmamış Yüksek LisansTezi. Marmara Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Istanbul.
72. Yeşil, Rüştü & Şahan, Enver (2012). Öğretmen Adaylarının Akademik Işlerini Erteleme Nedenleri. Abant Izzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,12(2),219-236.